VOAL

VOAL

Trumpi e anuloi vizitën në zonën e çmilitarizuar ndërmjet dy Koreve

November 8, 2017

Komentet

Arktiku, një Eldorado e re për t’u pushtuar

VOAL- Rusia është lojtari më i fuqishëm, por vendet e NATO-s po e kapin hapin, pa harruar ambiciet e Kinës aleate të Moskës – Energjia dhe burimet minerale dhe rrugët e lundrueshme në rrezik
Gjatë Luftës së Ftohtë, Arktiku kishte një rëndësi themelore strategjike, pasi Bashkimi Sovjetik dhe Shtetet e Bashkuara ishin në kontakt të drejtpërdrejtë këtu. Për dekada të tëra, dy superfuqitë janë përballur me njëra-tjetrën me fluturime bombarduese ndërkontinentale dhe nëndetëse bërthamore. Më pas rënia e Murit të Berlinit dhe shpërbërja e BRSS lehtësuan tensionet ushtarake dhe në vitet 1990 pamë bashkëpunim midis Moskës dhe Uashingtonit, së bashku me të gjitha shtetet e tjera fqinje (Kanada, Danimarka, Finlanda, Islanda, Norvegjia dhe Suedia), e shprehur për shembull në themelimin e Këshillit Arktik, platforma kryesore ndërqeveritare e dedikuar kryesisht çështjeve mjedisore dhe zhvillimit njerëzor në rajon.

Në dy dekadat e fundit, krahas vëmendjes në rritje për çështjen e klimës, është shtuar edhe çështja e energjisë dhe burimeve minerale dhe së fundmi është rikthyer në agjendë çështja ushtarake, veçanërisht pas krizës së parë mes Rusisë dhe Perëndimit në 2014, me fillimin e luftës së parë në Donbass, dhe më pas më qartë nga viti 2022 me pushtimin e Ukrainës.

Roli i Rusisë

Rusia është lojtari më i fuqishëm në Arktik, nëse vetëm për 24 mijë km kufirin e saj, dhe tashmë në vitin 2007 Kremlini kishte një flamur rus të vendosur në një thellësi mbi 4000 metra nën Polin e Veriut, për të pretenduar në mënyrë simbolike aftësinë për të shfrytëzuar lëndët e para, nga gazi në naftë, duke kaluar nëpër tokë të rralla dhe minerale të çmuara. Më shumë se gjysma e masës tokësore dhe pjesa më e madhe e ujërave bregdetare të Arktikut i përkasin Moskës, për të cilën ato luajnë gjithashtu një rol themelor në modelin e ardhshëm ekonomik, të përqendruar në eksportet: 80% e gazit rus dhe 17% e naftës ruse po prodhohet në Arktik dhe tendenca është në rritje; Rreth 70% e rezervave të pashfrytëzuara të naftës dhe gazit në botë ndodhen në veri të Rrethit Arktik. Jo vetëm kaq, Rusia ka rihapur ose ndërtuar nga e para rreth pesëdhjetë baza ushtarake, duke përfshirë 13 baza ajrore, 10 stacione radari dhe 20 pika kufitare.

Kremlini ka modernizuar Flotën Veriore dhe ka në dispozicion të paktën 40 akullthyese. Nëndetëset bërthamore ruse janë në gjendje të lundrojnë të pazbuluara nga Deti Barents midis Skandinavisë dhe Svalbardit (Norvegji) dhe nën akullin në brigjet e Grenlandës lindore, duke ekspozuar boshllëqet mbrojtëse të NATO-s. Lufta në Ukrainë dhe ndryshimi i përshpejtuar i balancave gjeopolitike globale i kanë dhënë gjithashtu Moskës stimuj të mëtejshëm për të bashkëpunuar me Kinën, një anëtare e përhershme vëzhguese e Këshillit Arktik. Me hyrjen e Finlandës dhe Suedisë në Aleancën Atlantike, fronti perëndimor është forcuar, por jo ende mjaftueshëm, dhe në këtë kontekst duhen lexuar edhe deklaratat e Donald Trump për Grenlandën, një ishull që i përket Danimarkës.

NATO në përmirësim

Perëndimi dëshiron të mbyllë hendekun ushtarak me Rusinë në Arktik duke zgjeruar sferën e tij të ndikimit: pranimi i Finlandës dhe Suedisë në NATO, vende që u bashkuan me Aleancën pas pushtimit rus të Ukrainës, mund të ndihmojë në këtë kuptim dhe në çdo rast do të lejojë që vendet e Arktikut të bashkëpunojnë më konkretisht. Uashingtoni ka rënë dakord së fundmi me Norvegjinë, Suedinë dhe Finlandën që forcat e armatosura të SHBA-së mund të përdorin objektet ushtarake në vendet e Evropës Veriore; Përveç kësaj, Shtetet e Bashkuara, Kanadaja dhe Finlanda duan të bashkëpunojnë për të ndërtuar akullthyes të rinj. Aktualisht SHBA ka vetëm një në dispozicion.

Nga një këndvështrim strikt ushtarak, kontrolli i të ashtuquajturit hendeku GIUK (Grenlandë, Islandë, Mbretëri e Bashkuar-MB) nga vendet e NATO-s garanton hyrjen në Oqeanin Atlantik dhe rrugën detare në bregun lindor të Shteteve të Bashkuara. Ka qenë një pikë ndezjeje që nga Lufta e Dytë Botërore, por tani është më e rëndësishme për sigurinë e rrugëve tregtare sesa sigurinë ushtarake. Megjithatë, nuk është rastësi që kalimi është bërë edhe një herë një nga shqetësimet kryesore strategjike detare të Aleancës Atlantike dhe gjithashtu të qiramarrësit të ri të Shtëpisë së Bardhë që do të donte të gëlltiste Grenlandën. Prandaj, sfida, strategjike dhe teknologjike, përtej Rrethit Arktik luhet sipas linjave të asaj që filloi me Luftën e Ftohtë dhe më pas ngriu në vitet 1990, me ndryshimin që këtë herë, veçanërisht në anën e Paqësorit Arktik, janë shfaqur lojtarë të rinj. , si Kina, në linjë me Rusinë. Gjatë dhjetë viteve të fundit, bashkëpunimi midis Moskës dhe Pekinit është forcuar gjithashtu përgjatë vijave veriore, duke ndjekur linjën e një partneriteti strategjik të përcaktuar nga qëllimet e përbashkëta. RSI

“Numëron 700 mijë viktima”, SHBA bën bilancin: Rusia ka humbur në Ukrainë 2/3 e forcës ushtarake që kishte në fillim të luftës

Humbjet e Rusisë në Ukrainë “tejkaluan dy të tretat e forcës totale ushtarake” që kishte Moska në fillim të luftës.

Kështu u shpreh Sekretari Amerikan i Mbrojtjes, Lloyd Austin gjatë një konference për shtyp të organizuar në fund të takimit me Grupin e Kontaktit të Mbrojtjes së Ukrainës në bazën ushtarake Ramstein në Gjermani, një ditë më parë.

“Njerëzit e lirë nuk mund të pranojnë zëvendësimin e një rendi të bazuar në rregulla dhe të drejta me një botë të dhunshme të bazuar në forcë dhe frikë”, tha ai, duke shtuar se humbjet e forcave ruse në Ukrainë janë “më të mëdha se ato që ka pësuar Moska në të gjitha konfliktet në të cilat mori pjesë pas Luftës së Dytë Botërore”.

Sekretari i Mbrojtjes i kërkoi Ukrainës të vazhdojë t’i rezistojë pushtimit rus, duke shtuar se “forcat e Moskës kanë regjistruar 700,000 viktima që nga viti 2022”.

Austin iu drejtua drejtpërdrejt me një mesazh: “kolegëve të mi të guximshëm ukrainas dhe miqve të mi që tashmë kanë sakrifikuar shumë: vazhdoni të luftoni”. bw

Zuckerberg: ‘Meta’ do të zgjerojë lirinë e shprehjes në platformat e saj

VOA Michelle Quinn

Këtë javë, shefi ekzekutiv i kompanisë ‘Meta’ njoftoi se do të ketë një gamë më të gjerë të lirisë së fjalës në Facebook dhe platforma e saj të tjera në internet. Siç njofton korrespondentja e Zërit të Amerikës Michelle Quinn, vendimi i kompanisë Meta pason kritikat e vazhdueshme të Presidentit të zgjedhur Donald Trump për kufizim të lirisë së shprehjes ndaj grupeve konsorvatore.

‘Meta’ është një nga kompanitë teknologjike që është kritikuar në mënyrë më të ashpër nga Presidenti i zgjedhur Donald Trump, duke përfshirë platformat e saj Facebook dhe Instagram.

Që nga përfundimi i zgjedhjeve në Shtetet e Bashkuara, kompania Meta ka punuar për të përmirësuar marrëdhëniet e saj me zotin Trump ndërsa ai përgatitet të kthehet në Shtëpinë e Bardhë. Kompania ka kontribuuar një milion dollarë për fondin e inaugurimit të Presidentit të zgjedhur Trump.

Këtë javë, drejtuesi i kompanisë ‘Meta’, Mark Zuckerberg njoftoi ndryshimet, që sipas tij, do të sigurojnë një gamë më të gjerë të lirisë së fjalës në Facebook dhe platformat e tjera. Presidenti i zgjedhur Donald Trump dhe udhëheqës të tjerë konservatorë kanë akuzuar prej kohësh Facebook-un për censurë.

“Është koha për t’u kthyer në rrënjët tona kur bëhet fjalë për lirinë e shprehjes në Facebook dhe Instagram”, tha ai.

Zoti Trump mbështeti vendimin e kompanisë ‘Meta’.

“Sinqerisht, mendoj se ata kanë bërë përmirësime të mëdha”, tha ai.

Në Shtetet e Bashkuara, Facebook do ta mbyllë programin e verifikimit të fakteve në bashkëpunim me ekspertë të jashtëm. Në vend të këtij programi, kompania ‘Meta’ do të bëjë verifikimin e fakteve të postimeve bazuar në shënimet e komunitetit të përdoruesve të platformave të saj. Kufizimet do të hiqen për tema si emigracioni dhe identiteti gjinor.

Reagimet ndaj ndryshimeve kanë qenë të ndryshme.

“Vendimi mund të ketë pasoja vërtet të dëmshme. Ne tashmë e dimë se gratë, njerëzit me ngjyrë, komuniteti LGBT+ dhe grupe të tjera si ato të shkencëtarëve dhe aktivistëve të klimës, përballen me një valë vërtetë të madhe diskriminimi, urrejtjeje dhe sulmesh në internet”, thotë Ava Lee nga organizata “Global Witness”.

Ndërsa mund të ketë përmbajtje më konservatore në Facebook në aspektin afatshkurtër, pyetja më e madhe është nëse miliarderët në industrinë e teknologjisë kontrollojnë përmbajtjet në platformat e tyre.

“Liria që tani gëzoni në këto platforma, veçanërisht në Meta, është shumë e kufizuar. Në të vërtetë ajo nuk bazohet në asnjë lloj mbrojtjeje”, thotë Daniel Cochrane nga Fondacioni Heritage.

Zuckerberg theksoi se do të punonte me administratën Trump për të mbrojtur lirinë e shprehjes në nivel global.

“Ne do të punojmë me Presidentin Trump për t’u rezistuar përpjekjeve të qeverive në mbarë botën për të kufizuar lirinë e shprehjes”, tha ai

Megjithatë, përafrimi me administratën Trump për lirinë e fjalës ka të ngjarë të jetë pjesë e strategjisë së industrisë së teknologjisë për të arritur qëllimet e saj afatgjata, siç është hyrja në tregun kinez.

“Kjo u blen atyre shumë fuqi për pozicionimin afatgjatë gjeopolitik”, thotë Kate Klonick nga Universiteti St. John’s.

Facebook pritet t’i zbatojë këto ndryshime në javët e ardhshme.

Dhoma e Përfaqësuesve voton pro sanksioneve ndaj GJNP-së për shkak të Izraelit

Dhoma e Përfaqësuesve në SHBA e ka kaluar të enjten një projektligjin për vendosjen e sanksioneve ndaj Gjykatës Ndërkombëtare Penale (GJNP), në shenjë proteste ndaj fletarrestimeve që ajo ka lëshuar kundër kryeministrit të Izraelit, Benjamin Netanyahu, dhe ish-ministrit izraelit të Mbrojtjes, në lidhje me luftën e Izraelit në Rripin e Gazës.

Projektligji, i cili kaloi me 243 vota për dhe 140 kundër, mundëson sanksionimin e çdo të huaji që heton, arreston, ndalon ose ndjek penalisht qytetarë amerikanë ose qytetarë të një vendi aleat, përfshirë Izraelin, të cilët nuk janë anëtarë të gjykatës.

Dyzet e pesë demokratë iu bashkuan 198 republikanëve për ta mbështetur projektligjin. Asnjë republikan nuk votoi kundër tij.

“Amerika po miraton këtë ligj sepse një gjykatë e rreme po kërkon të arrestojë kryeministrin e aleatit tonë të madh, Izraelit”, tha përfaqësuesi Brian Mast, kryetar republikan i Komitetit të Punëve të Jashtme të Dhomës së Përfaqësuesve, gjatë një fjalimi në Dhomë para votimit.

Votimi në Dhomën e Përfaqësuesve, i cili është ndër të parët prej se përbërja e re e Kongresit e nisi punën javën e kaluar, theksoi mbështetjen e fortë të republikanëve, aleatët e presidentit të zgjedhur Donald Trump, për Qeverinë e Izraelit, tani që ata kontrollojnë të dyja dhomat e Kongresit.

Trump pritet të bëjë betimin më 20 janar për një mandat të dytë si president.

Kryetari i sapoemëruar i shumicës republikane në Senat, John Thune, është zotuar se Senati do ta shqyrtojë shpejt këtë projektligj, në mënyrë që Trumpi ta nënshkruajë atë si ligj menjëherë pas marrjes së detyrës.

Gjykata Ndërkombëtare Penale është gjykatë e përhershme e cila mund të ndjekë penalisht individë për krime lufte, krime kundër njerëzimit, gjenocid dhe krimin e agresionit në shtetet anëtare ose nga shtetasit e tyre.

Gjykata ka deklaruar se vendimi i saj për të lëshuar fletarrestime kundër zyrtarëve izraelitë ishte në përputhje me qasjen e saj në të gjitha rastet, bazuar në një vlerësim nga prokurori që kishte prova të mjaftueshme për të bërë këtë dhe bazuar në mendimin se kërkimi i fletarrestimeve menjëherë mund t’i parandalojë krimet e vazhdueshme.

Republikanët në Kongres e kanë denoncuar GJNP-në që kur ajo lëshoi fletarrestimet për Netanyahun dhe ish-shefin e tij të Mbrojtjes, Yoav Gallant, duke i akuzuar ata për krime lufte dhe krime kundër njerëzimit gjatë konfliktit 15-mujor në Gazë.

Izraeli i ka mohuar akuzat.

Dhoma e drejtuar nga republikanët e miratoi projektligjin për të kërkuar sanksione ndaj GJNP-së në qershor, por ai nuk u shqyrtua kurrë në Senat, i cili në atë kohë ishte nën kontrollin e shumicës demokrate. REL

U ftua të merrte pjesë në inaugurimin e Trumpit si president, Netanyahu anulon papritur pjesëmarrjen

Kryeministri izraelit Benjamin Netanyahu nuk do të marrë pjesë në ceremoninë e inaugurimit të presidentit të zgjedhur të SHBA-së, Donald Trump, raportoi të enjten The Times of Israel, duke cituar ndihmësin e lartë të kryeministrit.

Trump do të betohet zyrtarisht si presidenti i 47-të i SHBA më 20 janar në Kapitol në Uashington, DC. Udhëheqësi izraelit pritej të merrte pjesë në këtë ngjarje.

Ndihmësi i lartë i Netanyahut nuk dha detaje se pse u anulua udhëtimi. Megjithatë, disa raporte të mediave cituan operacionin e fundit të kryeministrit izraelit në prostatë , duke pretenduar se Netanyahu ishte këshilluar të pushonte pas trajtimit mjekësor.

Udhëtimi i anuluar tashmë në Uashington do të ishte udhëtimi i parë i Netanyahut jashtë vendit që kur u lëshua një urdhër arresti kundër tij nga Gjykata Penale Ndërkombëtare (ICC).

Në nëntor, ICC lëshoi ​​urdhër për arrestimin e Netanyahut dhe ish-ministrit izraelit të Mbrojtjes Yoav Gallant, duke përmendur krimet e dyshuara të luftës në lidhje me konfliktin në Gaza. Izraeli gjithashtu përballet me një çështje gjenocidi në Gjykatën Ndërkombëtare të Drejtësisë.

Vendimi i ICC-së ngjalli reagime të ndryshme në mbarë botën, me disa vende që shprehën synimin e tyre për të respektuar direktivat e gjykatës, pavarësisht nga imuniteti diplomatik. Hungaria, e cila është nënshkruese e Statutit të Romës, tha se nuk do ta zbatonte urdhërin. SHBA, e cila nuk është palë e GJNP-së, ka denoncuar urdhrin për arrestimin e Netanyahut. bw

Papa e kritikon Izraelin, e quan “të turpshme” situatën në Gazë

Papa Françesku intensifikoi kritikat e tij ndaj fushatës ushtarake të Izraelit në Gazë, duke e quajtur situatën humanitare në enklavën palestineze si “shumë serioze dhe të turpshme”.

Në adresimin vjetor para diplomatëve, që në emër të Papës e mbajti një nga këshilltarët, Françesku duket se iu referohej vdekjeve të shkaktuara nga i ftohti në Gazë, territor ku pothuajse nuk ka fare energji elektrike.

“Ne nuk mund të pranojmë në asnjë mënyrë bombardimin e civilëve”, u tha në fjalimin e Papës, që u lexua nga këshilltari i tij.

“Ne nuk mund të pranojmë që fëmijët të ngrijnë për vdekje sepse spitalet janë shkatërruar apo se është sulmuar rrjeti energjetik i vendit”.

Papa pritej që personalisht të mbante fjalimin, por i kërkoi një këshilltari të tij që ta bënte në emër të tij, pasi Ati i Shenjtë është duke u rikuperuar nga një ftohje.

Fjalimi ishte pjesë e adresimit para emisarëve të akredituar në Vatikan nga afër 184 shtete. Ambasadori izraelit në Selinë e Shenjtë ishte i pranishëm në këtë ngjarje.

Françesku zakonisht është i kujdesshëm që të mos mbajë anë në konflikte. Por, së fundi ai ka qenë më i zëshëm për fushatën ushtarake të Izraelit në Gazë dhe ka sugjeruar që komuniteti global duhet të hetojë nëse ofensiva përbën gjenocid ndaj popullit palestinez.

Në dhjetor, një ministër izraelit publikisht e kishte kundërshtuar këtë sugjerim të Atit të Shenjtë.

Lufta në Gazë nisi më 7 tetor 2023, pasi Hamasi – grupi palestinez i shpallur organizatë terroriste nga Shtetet e Bashkuara dhe Bashkimi Evropian – sulmoi jugun e Izraelit duke vrarë afër 1.200 persona dhe duke rrëmbyer afër 250 të tjerë.

Fushata hakmarrëse ushtarake e Izraelit në Gazë ka lënë të vrarë më shumë se 46.000 palestinezë, sipas Ministrisë së Shëndetësisë në këtë territor. Kjo ministri ka thënë se mbi gjysma e viktimave ishin gra dhe fëmijë. Izraeli pretendon se ka vrarë më shumë se 17.000 militantë, por nuk ka dhënë prova për këtë pretendim.

Izraeli ka shkatërruar pjesë të mëdha të territorit dhe lufta ka detyruar afër 90 për qind të popullsisë, prej 2.3 milionë banorësh, që të zhvendosen, shpesh disa herë. REL

Tensione të reja në Lindjen e Mesme? Izraeli përgatitet për një konflikt të mundshëm me Turqinë

Izraeli duhet të përgatitet për një përplasje të mundshme me Turqinë për mbështetjen e Ankarasë për fraksione të ndryshme në Siri, ka paralajmëruar një panel zyrtar i mbështetur nga qeveria.

Të hënën, Komisioni Nagel, i cili u krijua në gusht 2024 nga qeveria izraelite për të këshilluar për çështjet e sigurisë, dha një raport të gjerë mbi qëndrimin e sigurisë së shtetit hebre. Grupi drejtohet nga profesori Jacob Nagel, ish-kreu i Këshillit të Sigurisë Kombëtare dhe ish-Këshilltar i Sigurisë Kombëtare i kryeministrit Benjamin Netanyahu.

Raporti theksoi atë që e sheh si ambiciet e Ankarasë për të rivendosur ndikimin e epokës osmane në Lindjen e Mesme, duke paralajmëruar se disa fraksione siriane janë në linjë me Turqinë. “Kërcënimi nga Siria mund të evoluojë në diçka edhe më të rrezikshme se kërcënimi iranian”, tha komisioni.

Raporti rekomandoi gjithashtu një ndryshim të madh në strategjinë e mbrojtjes së Izraelit, duke kaluar nga parandalimi në një qëndrim më proaktiv. Kjo do të përfshinte rialokimin e 70% të burimeve të mbrojtjes drejt operacioneve sulmuese dhe rritjen e buxhetit të mbrojtjes 2025 me nëntë miliardë shekelë (2.5 miliardë dollarë), duke e çuar atë në 123 miliardë shekel (34 miliardë dollarë). Komisioni theksoi se vendi do të duhet të mbajë buxhete të larta deri në vitin 2030.

Rënia e qeverisë së sundimtarit sirian Bashar Assad, e cila u rrëzua nga një ofensivë e papritur xhihadiste e udhëhequr nga Hayat Tahrir-al-Sham (HTS) në fund të vitit 2024, solli një shkrirje në lidhjet Ankara-Damask, me zyrtarët turq që premtuan për udhëheqjen e re siriane ndihmë në rindërtim, duke bërë thirrje për heqjen e sanksioneve ndërkombëtare dhe duke parë një operacion të përbashkët kundër kurdëve militantë.

Ndërkohë, pas rënies së Asadit, Izraeli nisi një fushatë gjithëpërfshirëse bombardimesh në të gjithë Sirinë, duke synuar infrastrukturën e saj ushtarake dhe armatimin e avancuar dhe duke argumentuar se kjo do ta pengonte të binte në “duart e gabuar”. Ushtria izraelite gjithashtu vazhdoi të pushtojë më shumë territor sirian të njohur ndërkombëtarisht, duke u zhvendosur në zonën mbrojtëse të krijuar nga OKB-ja midis vendeve nga Lartësitë Golan.

Marrëdhëniet midis Izraelit dhe Turqisë, e cila ka qenë historikisht mbështetëse e Palestinës, kanë qenë në një kthesë që nga fillimi i konfliktit të Gazës në tetor 2023. Presidenti turk Rexhep Tajip Erdogan ka akuzuar Izraelin për “terrorizëm shtetëror” dhe “gjenocid” në enklavë , ndërsa Izraeli ka dënuar mbështetjen e Turqisë për Hamasin. Në nëntor, Erdogan njoftoi se Ankaraja kishte ndërprerë plotësisht marrëdhëniet diplomatike me Izraelin. bw

Pasojat e luftës së Izraelit me Hezbollahun! OKB kërkon 370 milionë dollarë shtesë për ndihmë humanitare për qytetarët e Libanit

Kombet e Bashkuara dhe qeveria libaneze bëjnë thirrje për 370 milionë dollarë shtesë për të plotësuar nevojat për ndihmë humanitare në Liban.


OKB thotë se këto para nevojiten për të adresuar nevojat urgjente humanitare të popullsisë së prekur nga lufta midis Izraelit dhe Hezbollahut.

Në tetor u bë një apel fillestar për donacione prej 426 milionë dollarësh, për të ndihmuar të zhvendosurit me forcë për shkak të bombardimeve izraelite në Liban.

Deri më tani janë ndarë rreth 250 milionë dollarë, sipas OKB-së.

Që prej asaj periudhe, megjithëse “ndërprerja e armiqësive ka ofruar shpresë, më shumë se 125,000 njerëz mbeten të zhvendosur dhe qindra mijëra të tjerë përballen me sfida të mëdha në rindërtimin e jetës së tyre”, Imran Riza, koordinatori i OKB-së për çështjet humanitare në Liban.

Në këto kushte do të kërkohen edhe 371.4 milionë dollarë shtesë “për të mbështetur përpjekjet për të shpëtuar jetë dhe për të parandaluar përkeqësimin e një situate tashmë të rënduar,” shtoi ai.

Ky apel synon kryesisht të ofrojë ndihmë deri në mars për më shumë se një milion shtetas libanezë, refugjatë nga Siria dhe Palestina, si dhe emigrantë të tjerë më të prekur nga kriza humanitare.

Izraeli nisi në shtator të vitit të kaluar një “fushatë” bombardimesh të rënda ajrore dhe dërgoi njësi ushtarake në Libanin jugor, pas gati një viti zjarri kufitar me Hezbollahun, në të njëjtën kohë me luftën në Rripin e Gazës.

Që nga hyrja në fuqi e marrëveshjes së armëpushimit më 27 nëntor, më shumë se 800,000 persona të zhvendosur brenda vendit në Liban për shkak të armiqësive kanë qenë në gjendje të kthehen në shtëpitë e tyre, sipas vlerësimeve të OKB-së.

Ndryshon programi i verifikimit të fakteve për rrjetet sociale Facebook dhe Instagram

Logot e platformave të kompanisë Meta

 

VOA Marrë nga Associated Press

Kompania Meta, në pronësi të së cilës janë rrjetet sociale Facebook dhe Instagram, njoftoi të martën se po heq programin e saj për verifikimin e fakteve nga një palë e tretë dhe se do ta zëvendësojë atë me Shënimet nga Komuniteti (Community Notes), të shkruara nga përdoruesit. Ky do të jetë një model i ngjashëm me atë të platformës sociale X të miliarderit Elon Musk.

Duke e filluar nga Shtetet e Bashkuara, kompania Meta do ta mbyllë programin e saj për verifikimin e fakteve në bashkëpunim me ekspertë të jashtëm. Kompania tha se vendosi t’i japë fund këtij programi, pasi vetë ekspertët që verifikonin faktet kishin paragjykimet e tyre dhe sepse ishte shtuar shumë sasia e materialeve që duheshin verifikuar.

Në vend të këtij programi, kompania Meta do të zhvendoset drejt modelit të Shënimeve të Komunitetit, që shfrytëzon mekanizmin e verifikimit të fakteve nëpërmjet mbledhjes së informacionit të kontribuar nga përdoruesit.

“E kemi parë këtë përqasje të funksionojë në X – ku ata fuqizojnë vetë komunitetin e tyre për të vendosur se kur postimet janë ndoshta mashtruese dhe kur kanë nevojë për më shumë kontekst”, tha drejtuesi për çështjet globale në kompaninë Meta, Joel Kaplan.

Zoti Kaplan tha se sistemi i ri do të futet gradualisht gjatë muajve në vazhdim dhe se kompania do të vazhdojë të punojë për ta përmirësuar atë gjatë vitit në vazhdim. Gjatë tranzicionit, kompania Meta do të përdorë etiketimin (labels), në vend të paralajmërimeve të vendosura mbi postime të caktuara.

Agjencia e lajmeve Associated Press merrte pjesë në programin e kompanisë Meta për verifikimin e fakteve, por i dha fund pjesëmarrjes një vit më parë.

Kompania e mediave sociale njoftoi gjithashtu se synon të lejojë më shumë “shprehje të mendimit” duke hequr disa nga kufizimet për tematika janë bërë pjesë e diskutimit konvencional, si emigracioni dhe gjinia, në mënyrë që të fokusohej tek shkelje të rënda dhe të paligjshme, si p.sh. terrorizmi, shfrytëzimi seksual i fëmijëve dhe drogat.

Kompania Meta tha se përqasja e saj për të ndërtuar sisteme më komplekse për të menaxhuar përmbajtjen e materialeve në platformat e saj e ka “tejkaluar cakun” dhe se pati “bërë gabime të shumta” duke censuruar përmbajtje më shumë se ç’duhet.

Drejtori ekzekutiv Mark Zuckerberg pranoi se ndryshimet janë pjesërisht të nxitura nga zhvillimet politike, përfshirë fitoren në zgjedhjet presidenciale të Presidentit të zgjedhur Donald Trump.

“Zgjedhjet e fundit të japin gjithashtu ndjesinë e një pike kthese kulturore, duke u riorientuar sërish për t’i dhënë përparësi lirisë së shprehjes”, tha zoti Zuckerberg në një mesazh me video.

Bordi gjysëm i pavarur i mbikëqyrjes së kompanisë Meta, që ishte krijuar për të shërbyer si një arbitër për vendimmarrjen për çështje të debatueshme, tha se mirëpriste ndryshimet dhe se pret me padurim të bashkëpunojë me kompaninë “për t’i kuptuar ndryshimet me më shumë detaje, për t’u siguruar që përqasja e re të jetë sa më efektive dhe në mbështetje të lirisë së shprehjes, që të jetë e mundur”.

Panik në ajër për 173 pasagjerë, avioni bën ulje të detyruar në aeroportin e Moskës

173 pasagjerët dhe ekuipazhi i një avioni Boeing 737 përjetuan momente paniku kur stabilizuesi i tij nuk funksionoi, duke e detyruar pilotin të bënte një ulje emergjente në aeroportin Vnukovo të Moskës.

Lajmin për uljen e detyruar e ka bërë të ditur agjencia e lajmeve RIA, të cilën e ka njoftuar vetë linja Utair.

Boeing 737 me 173 pasagjerë në bord ishte nisur nga Shën Petersburg për në qytetin e Samarkandit në Uzbekistan dhe u ul i sigurt, njoftoi RIA.

Utair njoftoi se ulja e detyruar ishte për shkak të një mosfunksionimi të stabilizatorit, njoftoi agjencia e lajmeve TASS. bw

Një tërmet i fuqishëm shkaktoi dhjetëra viktima në Kinën perëndimore pranë malit Everest

VOA Marrë nga Associated Press

Një tërmet i fortë la pas vetes të paktën 95 të vdekur në Tibet të martën dhe la shumë të tjerë të bllokuar, ndërsa dhjetëra dridhje që pasuan tronditën rajonin në lartësi të madhe mbidetare të Kinës perëndimore dhe në Nepal.

Transmetuesi shtetëror CCTV publikoi deklarimet e zyrtarëve rajonalë që thanë në një konferencë të shkurtër shtypi se 130 veta janë plagosur.

Video pamjet e transmetuara nga CCTV shfaqën punëtorët e shpëtimit me veshje portokalli duke u ngjitur në grumbuj rrënojash. Media shtetërore tha se mbi 1 mijë shtëpi janë shkatërruar.

Shërbimi Gjeologjik amerikan tha se tërmeti kishte një fuqi prej 7.1 dhe ishte relativisht i cekët në një thellësi prej rreth 10 kilometrash. Kina tha se tërmeti kishte fuqi prej 6.8 shkallësh.

Epiqendra ishte rreth 75 kilometra në verilindje të malit Everest, i cili shtrihet në kufirin ndërmjet Kinës dhe Nepalit. Zona është sizmikisht aktive dhe është vendi ku pllakat e Indisë dhe Euroazisë përplasen dhe shkaktojnë ngritje në malet Himalaje mjaftueshëm për të ndryshuar lartësitë e disa prej majave më të larta në botë.

Rreth 50 dridhje pasuese u regjistruan në tre orët pas tërmetit dhe zona piktoreske e malit Everest në pjesën kineze u mbyll pas tërmetit.

Udhëheqësi kinez Xi Jinping bëri thirrje për përpjekje të gjithanshme për të shpëtuar njerëzit dhe për të strehuar ata që mbetën pa shtëpi.

CCTV tha se një pjesë e vogël e komuniteteve jetojnë brenda 5 kilometrave nga epiqendra, që është 380 kilometra larg nga Lhasa, kryeqyteti i Tibetit dhe rreth 23 kilometra nga qyteti i dytë më i madh i rajonit, Shigatse, i njohur si Xigaz në kinezisht.

Lartësia mesatare në zonën rreth epiqendrës është rreth 4,200 metra, tha Qendra e Tërmeteve në Kinë në një postim në mediat sociale.

Në Nepal, autoritetet u kërkuan zyrtarëve në zonën malore pranë epiqendrës që të kërkojnë për viktima apo dëme.

Prapa dyerve të mbyllura: Si i gjykoi Rusia kundërshtarët në Krime më 2024

Një fotografi nga një gjykatë në Krime tregon Dilaver Salimovin gjatë proceseve gjyqësore kundër tij në vitin 2024.

 

Ihor Vorotnikov

Më shumë se një dekadë pas aneksimit të paligjshëm nga Rusia të Gadishullit të Krimesë të Detit të Zi të Ukrainës, shumë seanca gjyqësore zhvillohen pa praninë e publikut, mediave ose avokatëve të pavarur. Në mesin e të dënuarve për kundërshtimin e tyre ndaj shtetit rus, në Krime vitin e kaluar ishin ukrainas të kapur në rajone të tjera të vendit të pushtuara nga Rusia.

Pas një dekade nën pushtimin e Rusisë, Gadishulli ukrainas i Krimesë është një vend më pak i lirë, specifikisht për ata që guxuan ta kundërshtojnë Kremlinin.

Por, nuk janë vetëm rastet e vendasve të Krimesë që gjykatësit e kontrolluar nga Moska po i marrin në pyetje këto ditë.

Prej kur Rusia filloi pushtimin e saj të paprovokuar në shkallë të plotë në Ukrainë në shkurtin e vitit 2022 objektet penale të Krimesë u kthyen në shtëpi për shumë ukrainas politikisht aktivë të rrëmbyer nga pjesë të tjera të vendit, që ranë nën pushtimin rus.

Radio Evropa e Lirë vëzhgoi disa prej gjyqeve më të rëndësishme që u zhvilluan në gadishullin e Detit të Zi në vitin 2024.

Banori i Krimesë dënohet pasi kundërshtoi simbolin “Z”

Në gushtin e vitit 2023 banori i Krimesë, Dilaver Salimov, shfaqi zemërimin e tij kur pa një shoqërues të veshur me një kapele bejsbolli me simbolin “Z”, i cili promovonte dhe justifikonte agresionin ushtarak rus në një pikë derivatesh në qytetin e vogël të Stariji Krim.

Salimov kërkoi që shoqëruesi ta heqë kapelën dhe dyshohet se kërcënoi se “do ta paguajë dikë që t’i vë flakën shoqëruesit”.

Pamjet e incidentit u postuan në një kanal të Telegramit, që supozohej se kishte lidhje me Shërbimin Federal të Sigurisë të Rusisë dhe raportet për ndalimin e Salimovit u ndoqën me shpejtësi.

Fillimisht, Salimov u gjobit për “diskreditim të ushtrisë ruse”.

Akuzat për kërcënim me vdekje kundër Salimovit u ngritën vetëm pasi ai refuzoi të kërkonte falje nëpërmjet videos përderisa ishte në paraburgim, sipas Grupit të Krimesë për të Drejtat e Njeriut.

Gjyqi kundër tij filloi në shkurtin e këtij viti dhe ishte i mbyllur për shtypin.

Avokatët e Salimovit kritikuan një analizë gjuhësore, e cila thanë se përmban disa gabime drejtshkrimore, në pikësim dhe logjikë bazike.

Gjykatësi Georgy Tsertsvadze i injoroi këto ankesa, duke e dënuar të akuzuarin me një vit në një koloni penale (formë e ndëshkimit të të akuzuarve me qëndrim larg pjesës tjetër të popullsisë për një kohë).

Salimovi është një tatar krimeas, pjesë e një grupi turqfolësish, kryesisht grup mysliman që është vendës i Krimesë.

Në një raport për të shënuar 10-vjetorin e pushtimit rus të gadishullit vitin e kaluar, mbikëqyrësi i respektimit të të drejtave, Amnesty International, e akuzoi Rusinë për “përpjekje për ta ndryshuar përbërjen etnike të Krimesë duke i shtypur identitetet joruse në gadishull”.

Moska e ka bërë këtë duke “kufizuar edukimin në gjuhët ukrainase dhe tatare të Krimesë duke i goditur pakicat fetare, duke mbytur median dhe kulturën, po ashtu duke minuar përfaqësimin institucional dhe duke abuzuar me sistemin e drejtësisë kriminale”, tha organizata, përderisa po citonte të dhënat se ”Rusia ka transferuar popullatën e saj brenda Krimesë në kundërshtim me ligjin ndërkombëtar”.

Gadishulli për të burgosurit

Sipas grupit qytetar të fokusuar në Krime, Irade, kërcënimet me dhunë ndaj banorëve të Krimesë që dihet se e mbështesin Ukrainën, kanë qenë të zakonshme përgjatë pushtimit.

Ndjekja formale, si në rastin e Salimovit, është e rrallë.

Por, prej fillimit të pushtimit të paprovokuar me shkallë të plotë të Rusisë në vitin 2022 ka pasur disa raste të profilit të lartë të banorëve të rajoneve të tjera të okupuara të Ukrainës që janë transferuar me forcë në gadishull për t’u përballur me drejtësinë arbitrare.

Aktivisti dhe shkrimtari ukrainas, Serhiy Tsihypa, ishte rrëmbyer nga forcat ruse nga vendlindja e tij në Nova Kakhovka të rajonit Herson të Ukrainës në mars të vitit 2022, pasi qyteti ra nën kontrollin rus.

Serhiy Tsihypa

Serhiy Tsihypa

Ai ishte vullnetar dhe u dërgonte ushqim e ilaçe të moshuarve në territoret e pushtuara atëherë.

Tsihypa u mbajt për nëntë muaj pa akuza, pa këshilla ligjore dhe pa kontakte me familjen e tij, përpara se ta detyronin të rrëfehej dhe ta akuzonin për spiunazh.

Në tetor të vitit 2023, ”Gjykata e Lartë e Republikës së Krimesë” e emëruar nga Rusia, i shqiptoi Tsihypas dënimin prej 13 vjetësh burgim për akuzat që e ngarkonin.

Në shkurt të vitit 2024, ky vendim u fuqizua.

Tsihypa tani është duke vuajtur dënimin larg prej Nova Kakhovas dhe Krimesë, në një koloni penale të sigurisë maksimale në rajonin Ryazan të Rusisë.

Oleksandr Tarasov, një tjetër aktivist ukrainas ishte në paraburgim me Tsihypan në Simferopol të Krimesë.

Tarasov, i cili u lirua në vitin 2023 dhe u lejua të bashkohet me familjen e tij në Gjermani tha se Tsihypa pësoi tortura dhe keqtrajtime brutale për shkak të shërbimit në ushtrinë dhe shërbimin sekret të Ukrainës në të kaluarën.

Më pak detaje dihen për gjyqin e Iryna Horobtsovas, një specialiste e IT-së dhe mbrojtëse e të drejtave të njeriut, e cila publikisht kundërshtoi pushtimin rus të qytetit të Hersonit dhe u zhduk në maj të vitit 2022.

Pasi e mohuan fillimisht çdo përfshirje në zhdukjen e saj, autoritetet ruse konfirmuan në gusht të vitit 2024 se Horobtsova ishte dënuar me 10 vjet e gjysmë burgim për spiunazh.

Prokurorët thanë se Horobtsova “mblidhte dhe përcillte informacione (tek inteligjenca ukrainase) në lidhje me vendndodhjet, oraret, rrugët dhe lëvizjet” e njësive ushtarake ruse në rajonin e saj të prejardhjes. Ata pretenduan se kjo kishte ndodhur “nga shkurti i vitit 2022 deri në mars të vitit 2023”, por grupet ukrainase dhe ndërkombëtare për mbrojtjen e të drejtave, ngritën shqetësimin për rrëmbimin dhe transferimin e Horobtsovas në Krime gjatë kësaj periudhe.

Dmytro Shaynoga, një banor nga rajoni Zaporizhja i Ukrainës, i cili pjesërisht u pushtua nga forcat ruse, u zhduk në tetor të vitit 2022 dhe më vonë u gjet në një paraburgim të Krimesë nga grupi i fshehtë për të drejtat e njeriut Tribunali.Episodi i Krimesë.

Në tetor të vitit 2024, Zyra e prokurorit të përgjithshëm të Rusisë njoftoi se ai ishte dënuar me 12 vjet burgim, pasi u akuzua për sigurimin e vendndodhjeve për operacione, që përdoreshin nga inteligjenca ukrainase. Është e paqartë se si u deklarua ai dhe nëse kishte qasje ose jo te një avokat. Vendimi iu atribuua një gjykate në Zaporizhja.

Hakmarrja për incidentin e Nordit

Incidenti tërhoqi vëmendjen e madhe te propaganda ruse.

Në maj të vitit 2022 dy roje kufitare ukrainase të përfshira në atë operacion, Ivan Tereshchenko dhe Vasyl Dmytriuk ishin kapur nga forcat ruse përgjatë rrethimit të Azovstalit nga Moska në Mariupol.

Të akuzuar për grabitjen e anijes dhe rrëmbimin e ekuipazhit të saj, të dy burrat u deklaruan të pafajshëm përgjatë procesit gjyqësor që u zhvillua kundër tyre në Simferopol, duke argumentuar se kishin vepruar sipas urdhrave zyrtarë për mbrojtje të kufijve të Ukrainës.

Anija e peshkimit Nord

Anija e peshkimit Nord

Me gjithë mospërputhjet në çështjen e Prokurorisë dhe refuzimin e gjyqtarit për t’i pranuar provat e ofruara nga mbrojtja, të dy u dënuan me 17 vjet burgim. Mediat ruse raportuan në qershor të vitit 2024 se dënimet kishin mbetur në fuqi edhe pas apelimit të rastit në nëntor.

Në mars të vitit 2018, autoritetet ukrainase e ndaluan një anije peshkimi e quajtur Nord në detin e Azovit për shkelje të ligjit ukrainas duke u nisur ilegalisht nga porti i pushtuar krimean i Kerchit.

Përgatiti: Flaka Zogu

Send this to a friend