Duhet të kem ngatërruar dhomën, thashë me vete dhe ngrita sytë të shikoja numrin e shkruar te dera. Nuk isha gabuar, ishte dhoma me numrin 13. Dhoma ime me katër krevatë dhe katër emra mbi kokat e tyre: Ngatërrestari, Urithi, Sqimatari dhe Naivi. Ky i fundit isha unë, dora vetë. Nuk e mbaj mend mirë, por më duket se Ngatërrestari më quajti kështu që në fillim. Po aq nuk e di pse më pëlqeu ky etiketim dhe, më vonë, kur deshën të më quanin “I drejti”, nuk e pranova. Le të mbetem ai që më keni pagëzuar që në fillim, u thashë. Urithi gërrmonte gjithmonë nëpër libra e biblioteka dhe çdo ditë na furnizonte me informacione taze. Ngatërrestari na shkaktonte zënka me shokët e dhomave fqinje, në korridore, në mencë e deri në sallat e leksioneve. Vetëm në seminare rrinte si “pulë e lagur”. Ndërsa Sqimatari është personazhi i këtij tregimi.
E si të mos hutohesha? Dhoma ngjante me një tezgë panairi, ku një dorë e kujdesshme kishte ekspozuar mallrat e veta. Në të katër shtretet ishin hapur xhaketa, pantallona, këmisha, bluza, çorape, shami e sende të tjera, të dëshiruara edhe për ndonjë koleksionist pasionant. Nuk donte shumë mend se ishte garderoba e njohur e Sqimatarit. Por, ashtu të hapura, ato dukeshin të shumëfishuara. Rrezet diellit të pasdites binin pjerrtaz nga dritarja e madhe në anën perëndimore të dhomës dhe pasqyrimet e reflekset e përhapura lodronin në faqet e mureve, si dhe në tavanin e lyer me gëlqere. Në një qoshe rrinte Sqimatari mëndjehumbur, tek sodiste sendet e tij, si ai piktori që sodit ngjyrat, për të bërë kombinimet më ekspresive në një pikturë portreti.
-Mirdita, Sqimatar! Humba mëndjen nga ky mozaik dhe s’të pashë.
-Siç më shikon,një metër e tetëdhjetë i gjatë, -m’u përgjigj me shaka, për të fshehur ndrojen që i shkaktoi hyrja ime e pa pritur, sikur ta kisha zënë në faj. Nuk do të dëshironte ta gjeja në atë gjëndje dhomën. Realisht ai nuk më priste të kthehesha aq shpejt nga Durrësi, ku kisha shkuar për drekë me një shokun tim skulptor. Në se do ta dinte, nuk do t’i hapte ashtu sendet e tij të çmuara, në kontrast me garderobën time të varfër.
-Erdha pak shpejt, për të qënë korrekt, kisha edhe një farë shqetësimi për këtë rast solemn.
-Sa mirë që erdhe, Naiv! Tani dua të më ndihmosh në përzgjedhjen e një kombinimi, që t’i shkojë prezantimit tim të parë me familjen e Arjanës?
-E kush më kërkon ndihmë për veshjet se!… Me gjithë atë mendoj se duhet zgjedhur diçka e mesme, midis së thjeshtës dhe seriozes, as shumë sportive as shumë protokollare, as shumë klasike as shumë moderne, diçka që t’i shkojë statusit tënd, stinës dhe rangut të familjes. Le që ke të bësh me familje të rangut të epërm, por vetë situata kërkon pak kujdes, – i rekomandova.
Drejtoi trupin, më vështroi në sy, sikur donte të më kumtonte diçka që nuk ia thoshte goja, pastaj më tha:
-S’di kë të falënderoj që të kam, Naiv. S’ka gjë më të shtrenjtë se një shok besnik si ti. Kisha krejt tjetër mendim për paraqitjen time sonte. Pas këtyre që më the, më duket se do të paraqitesha para prindërve seriozë të Arjanës si dordolec. Të falënderoj që erdhe para kohe.
-Tani më mirë pyet shijet e tua. Në fund do të jap unë ndonjë mendim, -i thashë dhe e nxita për t’u përgatitur. Filloi të bënte kombinime. Më mirë do të ishte të thoja kompozime. Mjaft studentë e quanin ekstravagant. Unë ia kisha dalluar sqimën sapo u njohëm në fillim të vitit të parë. Por dashuria vërtetë është një mjeshtre e shkëlqyer, që na mëson të dukemi ashtu si nuk jemi. Ama ajo është edhe mjeshtre, që ndoshta, në një çast të vetëm, të na ndërrojë zakonet.
Duke e parë të vërtitej midis atyre thesareve, më bëhej t’i besoja gjyshes sime, kur thoshte ndonjë herë: “Ky djalë ka lindur me këmishë”. Por menjëherë u pendova dhe i thashë vetes: “Jo naiv, por harbut je. Nuk mund të shprehesh kështu për një jetim”. Tragjedia e dy prindërve të tij në një aksident automobilistik, kishte bërë që dy familjet e gjyshërve të mos kursenin asgjë për të. Xhaxhallarët e shumtë, dajot, hallat e tezet gjithmonë do veçonin diçka për nipin jetim. Eh, këto rrethana e kishin bërë pak të përkëdhelur, por këto të mira ishin shumë të mangëta, për të thënë atë togëfjalëshin idiomatik “I lindur me këmishë”. Nga ana tjetër kisha një mendim fiks se, lidhja me Arjanën, dashuria dhe dhemshuria që ushqente ajo për të, do t’ia kompensonte sadopak mungesën e prindërve. Ai do të bëhej bashkshort, prind, do të kishte një familje solide dhe kështu do të binte ajo fjala mëshirëmadhe “jetim”.
Lumturia e brendëshme, që i gjeneronte rasti dhe reflekset që i binin mbi fytyrë tek përkulej mbi sendet, ia bënin edhe më panaromik portretin.
-Ndiej nevojë për një kafe,- i thashë dhe i mora leje për të dalë.
* * * * *
Tek prisja me qetësi kafen, më shkoi mëndja se nuk do ta kishte aq të lehtë Sqimatari realizimin e projektit, të cilin Arjana e kishte sajuar me ngut. Studentja kryeqytetase ishte magjepsur prej tij. Dhe vetëm pas një njohjeje të shkurtër dymujore, ajo këmbëngulte t’ia prezantonte familjes të adhuruarin e saj, me të cilin pretendonte të lidhte jetën. Mirëpo familja, e cila bënte pjesë në elitën e kryeqytetit, me biografi “brilante”, siç thoshte nëna e saj dhe me goxha pushtet, jo vetëm se nuk do të ishte aq e gatshme për të mirëpritur dëshirën e vajzës së vetme të tyre, por nuk do të bënte as një hap drejt mirëkuptimit, pa e shqyrtuar me hollësi e me detaje djaloshin e afruar nga vajza për dhëndërr. Duhej shqyrtuar me nge ajo punë… Sigurisht që kishin synime e pretendime të larta për vajzën e tyre të vetme e të llastuar. Kështu që përgjigjja, edhe po qe se do të ishte “po”, do të vonohej. Por, sidoqoftë, një opinion fillestar do të krijohej në mëndjen e Sqimatarit, për të hedhur hapa të mëtejshëm të mirëmenduar, ndonëse Arjana thoshte me vendosmëri se vendimi nga ana e saj ishte marrë që ditën e parë të njohjes.
Në këto mendime erdhi kamarierja simpatike me kafen. Trupi fidan i saj dhe eleganca me të cilën mbante pjatancat, e bënin të veçantë. Kur pashë dy kafet, e mora me mend se do t’më bënte shoqëri, gjë që ndodhte shpesh. Dhe mua realisht më pëlqente ta pija kafen në shoqërinë e saj. E kisha simpatizuar qëkur filluam të frekuentonim lokalin ku ajo shërbente.
E urova për fillimin e studimeve të larta me korespodencë. Më falënderoi përzemërsisht.
-Pse erdhe vetëm? Ku i ke shokët?, -më pyeti, posa u ul përballë meje. I shpjegova për rastin e asaj mbrëmjeje të shumëpritur nga Sqimatari. Ajo u turbullua pak, por nuk e dha veten.
-Në kohën e sotme mendimi i çdo studenti është orientuar drejt dijes, rezultateve të larta, marrjes së një diplome të mirë, për një vend pune të preferuar në metropol, domethënë në Tiranë. Këtë ke synim parësor edhe ti besoj, derisa fillove studimet e larta. Kush realizon njëherësh dhe ndonjë ëndërr tjetër, bëhet dyfish i lumtur. Këtë synon dhe Sqimatari, -bëra përpjekje ta kapërcenim hutimin e saj, sigurisht prej xhelozisë.
-Atë po thoja, -m’u përgjigj fare pa kuptim, se nuk po thoshte atë. – I shkoftë mbarë! – uroi dhe e pashë se iku e trishtuar, po sa herë u ndodh kjo kamariereve të thjeshta me studentët!
Pasi u ndava me kamarieren simpatike, e kuptova se fjalët e saj nuk kishin fluturuar pa më lënë mbresa e pa më vënë në mendime. Pasioni i thellë tek Sqimatari, si një forcë magnetike me orientime të ndryshme, shpesh e mënjanonte shigjetën e arsyes. Bile kishte raste, që e kthente në kahun e kundërt, si ato të ashtuquajturat stuhi magnetike. Sidoqoftë, tani ai i ishte fiksuar tek Arjana dhe i ishte futur rrugës së guximshme.
* * * * *
Sqimatarin e gjeta të gatshëm, domethënë të veshur e të ndrequr. Para pasqyrës bënte korigjimet e fundit. Veshjet i kishte zgjedhur në harmoni me trupin e tij prej atleti, thjesht e bukur. Edhe flokët i kishte prerë lehtë, i kishte lyer me vaj flokësh dhe i kishte krehur me kujdes. Mirëpo, duke qënë të drejtë, të dendur e të shtruar, ngjyrë gështënjë, me një pah të platintë, ndryshimi pas qethjes ishte i padukshëm. Në përgjithësi leshrat e Sqimatarit dukeshin gjithmonë të gjata.
Rreth orës shtatë, i vura dorën miqësore te supi, për t’i dhënë kurajo dhe i thashë: -Nisemi tani, na daltë mbarë!
U përqafuam dhe e lamë pas shpine dhomën tonë intime. Përgjegjësia para një prezantimi aq të rëndësishëm dhe ndjeshmëria e madhe e djaloshit, e bënin më të ndrojtur se çdo përballje tjetër me njerëz të panjohur. Me gjithë atë, një shetitje e shkurtër në ajrin e freskët të kodrave të Qytetit Studenti, biseda e përzemërt mes nesh, që përpiqesha ta bëja sa më gazmore, e sollën plotësisht në vete. Te Instituti i Arteve na priste Arjana. Sa na pa, fluturoi tek ne. Më takoi mua, më përqafoi dhe pastaj u hodh në krahët e Sqimatarit. Kishte veshur një fund të kaltër, pak të ngushtë, pak mbi gju, nën të cilin shfaqeshin linjat ovale të këmbëve të saj. Lart kishte një bluzë të bardhë, të hollë e të shtrenjtë dhe mbi të një tip jeleku, po të kaltër: lehtë, thjeshtë dhe bukur. Dukej më elegante dhe më e bukur se kurrë. Mbi të gjitha dallohej e qeshura vezulluese në sytë e saj.
– Bëra dy orë në floktore, nuk kishte radhë, prandaj u vonova pak, – u justifikua buzagaz para neve. Sqimatari e përgëzoi dhe afroi pakëz buzët te leshrat e saj, sikur i puthte, sikur merrte aromën e pëlqyer të tyre. Filluan të flisnin shpenguar, si fëmijë pa andralla, si zogjth të qiellit. Sqimatari çuçuriste sikur këndonte: “Arjana ime, bota ime”. “Ah dashuria, kjo poezi e ndjenjave!” -thashë me vete. Arjana, sikur e ndjeu mendimin tim, më buzëqeshi. Ajo ishte e entusiazmuar nga fakti që Sqimatari i besonte gjërat më intime. Ai ishte dashnori ideal për të, ishte njeriu me të cilin duhej të mbetej e pandarë në jetë të jetëve.
Një parakalim i shkurtër para të rinjve të ulur në bordure apo atyre që lëviznin në trotuar, duke bërë biseda të hareshme dhe duke kthyer kokën enkas, për të admiruar çiftin, ishte si fitorja në një konkurs bukurie apo sfilatë mode. Jo pa një farë krenarie i përjetonin këtë ngjarje Sqimatari dhe Arjana, të cilët, në ato çaste, lundronin në mjegulla trëndafili…
Qëndruam te Banka e Shqiperisë. Sa erdhi urbani, nxituam atje. Arjana na kishte kapur të dy për dore, si motra midis dy vëllezërve të dashur. Në fakt unë isha bërë si vëllai i saj. Ashtu, pa u ndarë, dorë për dore, hipëm në urban. Ata qëndruan bashkë, të shkujdesur e të gëzuar, pa ia lëshuar duart njëri-tjetrit. Unë u zhvendosa pak më tutje, ku ishte një vend i lirë. Vështrimet e pasagjerëve konverguan te çifti i lumtur, natyrë kureshtare shqiptare. Vështrimi dhe biseda e hareshme e tyre ishin ngjitëse. Por, pa lëvizur as njëzetë metra, autobuzi urban e uli shpejtësinë. Nga dikush mori urdhër. Një burrë i shkurtër, kockali dhe plot shëndet, mbi pesëdhjetë vjeç, i ulur te ndenjësja pranë shoferit, ishte ngritur në këmbë dhe vështronte nga pasagjerët. Pranë tij u gjëndën me një herë dy burra të tjerë, pak më të rinj, edhe ata të mbajtur nga veshjet e shëndeti, të cilët kreshpëruan vetullat, duke vështruar andej nga vështronte kockaliu. E hapën me krahë rrugën midis qytetarëve, që shtrëngoheshin nga denduria e madhe, nën ca vështrime plot panik e hipokrizi. Dukej sikur një erë e akullt e përshkoi hapësirën e urbanit nga kreu në fund. Vërejta se vëmendja e tre burrave me pozitë të dukshme shoqërore, çehrja e të cilëve ishte egërsuar si ajo e demave spanjollë, kur shikojnë cohën e kuqe të toreadorëve, u përqëndrua te Sqimatari.
-Ndaloje autobuzin! – i thirri shoferit kockaliu si një diktatoruc i vogël dhe vështroi Sqimatarin tërë zemëratë. U afrua dhe e kapi për krahu. Pastaj bërtiti:
-Jashtë ti, qafëlesh. Shko me gangsterët e tu! S’ke vend këtu!
Arjana nuk ia lëshoi dorën Sqimatarit dhe e tërhoqi nga vetja.
-Lëshoja dorën ti, shalëjashtë, se do të flak edhe ti jashtë nga autobuzi,- i tha kockaliu me përbuzje.
-Jemi njerëz, nuk jemi lecka, të na flakni ju jashtë autobuzit, -e kundërshtoi Arjana.
Sqimatarit i iku fytyra, por nuk lëvizi. Mua më kapën drithmat. S’dija si të veproja. Të afrohesha, kisha frikë se prishja më shumë punë. U habita si nuk reagoi Sqimatari në atë moment, pasi në raste të tilla e humbiste durimin. Por dashuria për Arjanën kishte bërë më të matur e më të përmbajtur. Sa bëra të hidhja një hap drejt tij, dëgjova njërin prej shoqëruesve t’i thoshte:
– Dil jashtë! Kë kundërshton ti? Heroin e Popullit!
Sqimatarit i iku gjaku nga fytyra dhe iu afrua derës. Arjana nuk e mbajti dot në vend, por nuk ia lëshoi dorën.
– Ku shkon ti?, – i tha Arjanës njëri nga shoqëruesit me një zë të butë, servil dhe të frikur, gati përkëdhëlës dhe e kapi nga krahu.
-Hiqe dorën! – ia ktheu ajo me mllef dhe doli furtunë nga autobuzi pas djaloshit të adhuruar të saj. Ndërkohë Heroi iu hakërrua:
– Ik edhe ti shalëjashtë me atë huliganin.
Ai burri tjetër afër Heroit, i tha diçka në vesh, gjë që e bëri Heroin të sulej jashtë.
-Nga je ti, moj vajzë? -iu drejtua Arjanës me një dashamirësi të trazuar me nervozizmin e mëparshëm.
– Këtej jam, nga Tirana, iu përgjigj ajo serbes dhe kryelartë.
-E kujt je? -e pyeti sërish me zë të shtruar. Vajza e shikoi si një skifter që ishte gati ta përpinte më sqep e me thonjë. Ajo i kishte ndjekur veprimet e fjalët e tij me zjarrminë e tensionin, që zotëronte natyra e saj potente.
-E këtij, -iu përgjigj ajo, duke treguar Sqimatarin. Heroi u habit dhe vështroi egër djaloshin.
-Po ky kush është?, -e pyeti sërish Arjanën.
Arjana dukej tejet e tronditur. Shikonte andej këndej dhe bënte gjeste zemërake, pa ditur ç’bënte nën pushtetin e mendimeve të hidhura.
-Eshtë një student dhe kaq, -iu përgjigj vajza me një nënkuptim të thellë, që nuk e rrokte dot Heroi. Heroi dhe dy shoqëruesit e tij vështruan njëri-tjetrin.
-Po çfarë e ke, që shoqërohej me të? E ke nga fisi i babait apo i nënës? -As nga fisi i babait, as nga fisi i nënës.
-Shko futu brenda ti, vajza e kryetarit!, -i tha Arjanës në mënyrë urdhërore Heroi.
-Jam një studente, shoqe e këtij studenti dhe kaq. Nuk jam vajza e kryetarit, të kanë informuar gabim, -iu përgjigj Arjana edhe më kryelartë.
Heroi bëri përpjekje ta afronte, por ajo sillej me të si një shtazë e egër e xhunglës, që i kanë rrëmbyer prenë. Ndërkohë Heroi u kthye nga Sqimatari dhe filloi t’i bënte pyetje, që mbeteshin pa përgjigje: “Nga je ti?”, “Ç’familje ke ti?”, “Ku punojnë prindërit e tu?”. Kur heroi mbaroi së thëni pyetjen e fundit dhe Sqimatari kishte marrë pamjen e një tigri të egër, që do të shpërthente nga çasti në çast, Arjana i hodhi dorën dhe e tërhoqi drejt vetes.
-Pavarësisht se kush janë njerëzit, të kryetarit, të ministrit, të Heroit apo të pastrueseve të bulevardit, nuk janë lecka, Heroi ynë i nderuar, -i tha ajo tërë indinjatë dhe goja i merrej nga ca drithma gati konvulsive.
Njerëzit rreth neve filluan të gumëzhinin. Ca kureshtarë, ca vështronin me keqardhje, ca të revoltuar dhe ca me dyshim, se mos Sqimatari ishte ndonjë nga ata huliganët që imitonin modelet e shijet borgjezo-revizioniste. Tërë simpatia ishte për Arjanën. – Shikon, i dashur Naiv, sa shpejt lahen nga fëlliqësitë njerëzit e afërt të ofiqarëve, kurse neve jetimëve apo bijve të baballarëve të thjeshtë, nuk ka det e oqean të na lajë nga këllira që hedhin ata mbi ne publikisht… Unë tani ndihem si ai qeni i lagur në shi,- më tha me zë të lartë Sqimatari, tepër i dëshpëruar dhe i trishtuar.
-Mos fol kështu! Bëhu burrë dhe qëndro krenar për Arjanën që ke në krah. Ajo sot është një heroinë për ty dhe mua bashkë, për të gjithë këta njerëz të thjeshtë. Ndërsa ti u dorëzove menjëherë pa kushte. Ai që do të këputë trëndafilin, nuk duhet të tërhiqet nga gërvishja e gjëmbave -i thashë. Ndërkohë Arjana e kapi nga dora dhe, duke e tërhequr drejt vetes, i tha:
-Eja, i dashur, s’kemi pse rrimë më këtu. Ulemi diku sa të qetësohemi dhe marrim një taksi. Në shtëpi janë duke na pritur.
-Tamam. Ashtu duhet të bëjmë, vëllai im, -miratova unë, duke iu drejtuar Sqimatarit. Por ai rrinte si një bust i akullt mermeri. Arjana, e cila shquhej për një vetëpërmbajtje karakteristike femërore, nuk duroi dot më. Ajo shpërtheu në lot dhe iu hodh në qafë. Bëri atë që s’e bënte dot kush. E puthi në mes të bulevardit, në sytë e kureshtarëve.
– E si mund të shkoj te prindërit e Arjanës unë i poshtëruari mu në mes të Tiranës, o miku im?! U shkreh Sqimatari. – Më vjen keq për ti Arjana. Shumë, shumë keq më vjen. U përplase me një Hero të Popullit, një qytetar i lirë i Republikës sonë, që nuk përfill as ligj, as dinjitet njerëzor dhe as liritë e të drejtat e qytetarëve të thjeshtë. U shkrive në lot për një hiç si unë, që e marrin për zverku dhe e përplasin në mes të asfaltit… Mos e merr në telefon familjen për vonesën tonë. M’u lut, m’u përgjëro, nxehu, më shaj, më mallko dhe prapë shkrihu në lotë, por studenti jetim, Uran Ismaili, nuk ekziston më. E adhuruara ime, e dashura ime, unë kam vdekur për ty, për Naivin, vëllain tim dhe për veten. Më vrau sqima ime. Më vrau lumturia ime. Më vrau bukuria jote, Arjana ime e dashur, që ishe aq e lumtur. Ah, Arjana ime! Jam bërë kufomë e akullt. E vetmja pjesë e trupit tim që është e ngrohtë dhe jeton akoma, është pjesa ku ti më dhe të puthurën e fundit. Janë pjesët e lëkurës ku rrodhën lotët e tu.
-Ti po flet përçart dhe kjo nuk të lejohet, -i thashë me zë të ulët afër veshit.
-Jo, nuk flas përçart. Por diku kam lexuar se njeriut që ngre kështjella në erë, jeta i merr qira të madhe, -m’u përgjigj, gjë që më tregoi se nuk e kishte humbur vetëdijen. Kjo më rëndoi edhe më shumë. Gjëndja ishte e tillë, sa s’mund t’i besoja asaj thënies, se “dhimbja është nëna e gëzimit”.
-Bëhu burrë dhe paguaje qiranë, sado e madhe të jetë! –i thashë me inat.
-Lamtumirë Arjana ime! -Ishin fjalët e fundit të tij dhe iku pa përfillur askënd. As mua. As Arjanën.
Ia njihja kokën jetimit…
Komentet