VOAL – Lech Walesa lindi në 29 shtator 1943 në Popowo në Poloni. Babai është një murator, dhe Lech mund të ndjekë vetëm shkollën e detyrueshme. Fillon të punojë herët si mekanik. Pas dy viteve të shërbimit ushtarak me gradën e rreshterit, ai është i punësuar si elektricist në një kompani të madhe: Shipyard Leny të Gdask. Në vitin 1968 u martua me Danutën, nga e cila nuk u nda kurrë. Të dy do të kenë tetë fëmijë.

Puna e tij si elektricist e çon atë të përplaset me situatën e trishtuar të punëtorëve polakë. Në dhjetor 1970, ai ishte dëshmitar i grevës së Gdaskut gjatë së cilës policia vrau një numër të madh demonstruesish. Kur rifilloi protesta kundër regjimit komunist në 1976 edhe Walesa mori pjesë aktive, dhe për shkak të qëndrimit të tij antiqeveritar ai u pushua nga puna.

Më 14 gusht 1980, me rastin e protestave për rritjen e çmimit të ushqimit të organizuar nga punëtorët e Shipyard, ai u ftua të bashkohej me ta si kryetar i komitetit përgjegjës për administrimin e negociatave me menaxhmentin e kompanisë. Greva përfundon me një fitore për punëtorët që i kërkojnë atij që të vazhdojë të luftojë me ta nga solidariteti i pastër, duke pasur parasysh që ai nuk është më një punonjës i kompanisë.

Walesa pranon dhe drejton një komitet që bashkon punëtorë nga industri të ndryshme. Komiteti bën disa kërkesa, siç është e drejta për grevë dhe bashkim i lirë. Kështu quhet greva e përgjithshme. Për të shuar klimën e revoltës, qeveria organizon një takim me komitetin, dhe më 31 gusht 1980, nënshkruhet një marrëveshje që përcakton të drejtën e punëtorëve për t’u takuar në shoqata të lira dhe të pavarura. Deri në dhjetë milion polakë bashkohen në lëvizjen sindikale që mban emrin Solidarnosc që në polonisht do të thotë “solidaritet”. Lech Walesa zgjidhet si drejtuesi i lëvizjes.

Unioni gëzon mbështetjen e Papës Gjon Pali II i cili, në Janar 1981, promovon një takim në Vatikan. Falë mbështetjes së rëndësishme papale, Solidarnosc jeton një moment lirie të papritur e cila, megjithatë, nuk zgjat shumë. Kur, në të vërtetë, në tetor 1981, qeveria polake vendosi ligjin ushtarak, shumë prej drejtuesve u arrestuan, përfshirë Walesa, burgosur për rreth një vit afër kufirit rus.

Arrestimi përfundon në 14 nëntor 1982. Në këto vite ai merr Prmimin Nobel për Paqen, në shenjë nderimi për punën e madhe të bërë për t’u lejuar punëtorëve polakë pushtimin jo të dhunshëm të të drejtave të tyre. Sidoqoftë, nga frika se largimi i tij nga Polonia mund të provokonte një formë të pavullnetshme të mërgimit, tërheqja e njohjes shumë të rëndësishme i është besuar gruas së tij Danuta.

I liruar nga burgu, Walesa kërkon të rikthehet si një elektricist i thjeshtë në kompaninë ku ai punoi para se të bëhej udhëheqës i Solidaritetit. Kërkesa e tij pranohet, por në fakt ai punon pothuajse sikur të ishte në arrest shtëpiak deri në 1987.

Sidoqoftë, veprimtaria e tij politike nuk ndërpritet, dhe në vitin 1988 ai mori një rezultat të rëndësishëm: ai mori pjesë në negociatat e qeverisë për rehabilitimin e Solidaritetit dhe për zgjedhjet gjysmë të lira të parlamentit. Në këtë mënyrë ai arriti ta shndërrojë organizatën e tij në një lloj partie politike që arriti një shumicë parlamentare në vitin 1989. Falë peshës politike që kishte fituar, ajo i bindi partitë që së pari ishin aleate me partinë komuniste për të hyrë në një marrëveshje të re me organizatën e saj. Pakti mbetet sekret, duke lejuar fitoren e Tadeusz Mazowiecki në zgjedhjet e 1990. Polonia mbetet një shumicë komuniste, por bëhet skena e një hapjeje themelore drejt një administrimi më demokratik dhe liberal të politikës dhe ekonomisë.

Më 9 dhjetor 1990, Walesa fitoi zgjedhjet dhe u bë presidenti i parë i Polonisë që u zgjodh drejtpërdrejt nga populli. Presidenca e tij do të karakterizohet nga shumë ndryshime të udhëheqjes që do të minojnë soliditetin politik, dhe nuk do të lejojnë rizgjedhjen e re në fund të mandatit në 1995. Gjatë sundimit të tij, megjithatë, Polonia po përjeton një trazirë të vërtetë, duke kaluar nga kombi satelitor të Bashkimit Sovjetik në një shtet demokratik me një sistem prodhimi në rritje të vazhdueshëm.

Megjithë humbjen në zgjedhjet e 1995, Walesa vazhdon veprimtarinë e tij politike duke themeluar një parti të re në të cilën ai luan një rol të pakicës. Pasioni i tij për politikë bëri që ai të kandidojë përsëri për zgjedhjet presidenciale në 2000. Numri i votave që ai merr është aq i vogël sa që e bën atë të tërhiqet nga politika.

Kështu filloi një aktivitet si profesor dhe pedagog në të gjithë botën, i kënaqur nga çmimet e shumta që mori për punën e tij si novator dhe themelues i organizatës së parë sindikale në vendet e bllokut Sovjetik./ Elida Buçpapaj