VOAL – Eugène Ionesco (Eugjen Jonesko) lindi më 26 nëntor 1909 nën emrin Eugen Ionescu në Slatinë të Rumanisë, tek një baba rumun dhe një nënë franceze.

Transferuar një vit më vonë në Paris me prindërit, pas Luftës së Parë Botërore ai u shpërngul në Majenne, në fshatin e vogël Chapelle-Anthenaise, edhe për shkak të anemisë së tij.

Kthehet në Paris dhe shkruan një dramë patriotike, vepra e tij e parë, në kulmin e adoleshencës. Më vonë prindërit e tij u divorcuan: më 1925, Eugene u kthye në Rumani, ku kryen arsimin e mesëm dhe mëson rumanisht.

Në vitin 1929, ndonëse dëshira e tij ishte të bëhej aktor, me impulsin e babait të tij, ai u regjistrua në Universitetin e Bukureshtit.

Vitet 1930

Në vitet në vijim ai iu kushtua shkrimit, artikujve kritikë dhe vargjeve poetike; në kritikën e tij letrare, në mënyrë të veçantë, ai vërsulet kundër romancierit Camil Petresco dhe kundër poetëve Ion Barbu dhe Tudor Arghezi, shkrimtarët më të rëndësishëm të Rumanisë, të cilët ka për t’i lartësuar më vonë: çka e provon në esenë “Nol”,  ku shpalos mundësinë e mbështetjes së dy tezave kundërshtare në të njëjtën kohë.

Dalluar në gjysmën e parë të viteve tridhjetë si një eksponent premtuese i avant-gardës rumune, në vitin 1934 Eugène Ionesco publikon esenë “Nu”. Dy vjet më vonë ai u martua me Rodica Burileano.

Jep pedagogji në një shkollë të mesme në Bukuresht; pastaj merr nga Qeveria rumune një bursë që i lejon atij për të shkruar një tezë në Paris dedikuar temave të mëkatit dhe vdekjes në poezinë franceze pas Bodlerit, ai u kthye në kryeqytetin francez në vitin 1938.

Vitet 1940 e 1950

Midis 1941 dhe 1944 (kur ai u bë baba i Marie-France) ai ishte i punësuar nga ambasada Rumune në qeverinë kolaboracioniste të Vichy. Në vitin 1950 ai përfundoi dramën e tij të parë, me titull “Këngëtarja tullace”, e cila u vu në skenë për herë të parë në maj të atij viti në Teatrin des Noctambules: punën, ndërsa intrigoi kritikën, vepra ishte e pasuksesshme për publikun.

Megjithatë, autori nuk trembet, shkruan disa drama të tjera: në mesin e tyre drama komike “La Leçon”, “Les Chaises”, “Disartikulimi i gjuhës”, “Përhapja e objekteve”, “Përshkrimi një botë shqetësuese dhe absurde”dhe “Amédée, ou comment s’en débarasser”, e cila ka në qendër një çift në krizë që nuk është në gjendje të pranojë se dashuria ka vdekur.

Në gjysmën e parë të viteve pesëdhjetë shruan edhe “Vizioni ëndërror i realitetit” dhe “Introspeksion shumë i thellë psikoanalitik”. Në këto vepra të hershme, Ionesco ka për qëllim veçanërisht në publikun e Rive Gauche (Bregut të Majtë); në vitin 1955, megjithatë, vjen me “Improptu de l’Alma”, në të cilën autori del personalisht në skenë, të përpiqet për të kënaqur publikun e Rive Droite (Bregun të djathtë), duke u shfaqur në Studio des Champs-Elysees.

Ndërkohë, Ionesco ka një sukses i madh në sajë të “Këngëtares tullace”, ndërkohë shfaq veprat në mënyrë të vazhdueshme në një teatër të lagjes latine, Theatre de la Huchette.

Në vitin 1958 autori boton dramën “The Rhino” (Rinoceronti), e cila, nga njëra anë, i siguron një sukses të jashtëzakonshëm, por nga ana tjetër, përballet me kritika të rënda dhe akuza për konformitetit: vepra ka protagonist Bérenger, një zyrtar i vogël, i cili përpiqet për të kundërshtuar rhinos (simbol i regjimeve totalitare që imponojnë veten me fuqinë e tyre dhe sigurohuni që qytetarët nga ana e tyre të marrin shfaqjen e kafshëve) pa pasur sukses.

Nga vitet ’60 e tutje

Ionesco është zbuluar në vitet e ardhshme si një autor pjellor: në mes të 1960 dhe 1963 shkroi “Apprendre à marcher”, L’oeuf dur”, “Délire à deux”, “L’avenir est dans les oeufs”, “Le roi se meurt”, “La photo du colonel”, “La colére” e “Le piéton de l’air”.

Në vitin 1964, Eugène Ionesco mbaroi “Exercices de conversation et de diction française pour étudiants américains” e “La soif et la faim”, ndërsa një vit më vonë daton “Pour préparer un oeuf dur””. Më pas: midis 1966 dhe 1975 janë botuar”La lacune”, “Jeux de massacre”, “Macbett”, “Ce formidable bordel!” e “L’homme aux valises”; më 1980 “Voyage chez les morts”.

Në vitin 1989, Ionesco inauguroi seancën publike që Parlamenti Europian organizoi në lidhje me shkeljet e të drejtave të njeriut të kryera gjatë regjimit komunist në Rumani; tre vjet më vonë ai u regjistrua në Partinë Radikale Transnacionale, me ftesë të Marco Pannellas.

Eugène Ionesco vdiq më 28 mars 1994 në Paris në moshën 83 vjeçare: trupi i tij është varrosur në varrezat e Montparnasse.