VOAL – Pozitivizmi që përshkon Europën në gjysmën e dytë të shekullit të nëntëmbëdhjetë, hasi së shpejti rrymat e mendimit që ishin armiqësore me racionalizmin shkencor dhe prireshin, përkundrazi, drejt spiritualizmit dhe misticizmit. Tërësia e lëvizjeve të tilla të ideve, të lindura brenda letërsisë franceze, quhet “Dekadentizëm”. Termi i referohet qëndrimit apatik dhe të dobët të supozuar nga poetët dhe shkrimtarët të cilët shprehin humbjen e ndërgjegjes në lidhje me disiluzionet e kulturës pozitiviste.

Bërthama origjinale e dekadentistëve përfaqësohet nga të ashtuquajturit “poetë të mallkuar”, një përkufizim që rrjedh nga titulli i veprës eponime nga Verlaine dhe e cila, duke filluar me Baudelaire, përfshin vetë Paul Verlaine së bashku me Arthur Rimbaud dhe Stéphane Mallarmé, parnassianizmi i të cilit do të rezultojë më vonë në simbolizëm.

I lindur në Paris më 18 mars 1842 nga një familje nëpunësish dhe zyrtarë të Zyrës së Regjistrimit, Stéphane Mallarmé u bë një fëmijë pa nënën në moshën pesë vjeçare, një ngjarje që do të ndikonte shumë në jetën e tij dhe do të luante një rol të rëndësishëm në zhvillimin e ndjeshmërisë së tij. Ai u rrit dhe përfundoi studimet e tij në kolegjin e Auteuil dhe, më 1857, motra e tij e vogël Marie gjithashtu vdiq.

I punësuar pa ndonjë kënaqësi në Zyrën e Regjistrimit, ai kërkoi horizonte të reja duke thelluar njohuritë e tij për gjuhën angleze në një qëndrim në Britaninë e Madhe më 1862, ku lexonte dhe analizonte veprat e John Keats, të AC Swinburne, të Edgar Allan Poe (prej të cilit ai do të përkthejë tetë krijime) dhe mendimin e G. Berkeley dhe GWF Hegel. Këtu ai u martua me Maria Gerhard, një gjermane, shtatë vjet më e madhe, me të cilën pati dy fëmijë. Kur u kthye në Francë, ai krijoi poezitë e para të botuara, në mes të 1862 dhe 1866, në revistat “Le Papillon” dhe më pas “Parnasse contemporaine”. Ndërkohë, Mallarmé u mundësua të jepte mësim anglisht duke u bërë profesor në Shkollën e Lartë të Tournon; këtu fillon shkrimi i poemës “Herodias”, e konsideruar kryevepra e shkollës parnassiane për përpjekjen për të shpikur një gjuhë të re dhe ekskluzive për poezi, të aftë për ta lejuar atë të shpalosë misteret e universit. Shkrimi i tij pastaj vazhdon në Besancon dhe në Avignon, në të cilin Liceu është transferuar.

Në vitin 1867 filloi të shkruante tregimin “Igitur, ose çmenduria e Elbehnonit”. Në vitin 1871 ai arrin në Paris, ku më në fund mund t’i japë fund predispozicionit të tij intim për reflektim dhe thellim kulturor. Në vitin 1876 boton “Mesdita e një fauni”, të cilën kompozitori Claude Debussy do ta vendosë në muzikë më 1894. Ai themeloi dhe drejtoi revistën “La derniere mode”, e cila do të ketë një jetë të shkurtër. Mallarmé bëhet popullor – falë përveç punës së lartpërmendur nga Verlaine – tek Joris Karl Huysmans (autor natyralist, i cili së bashku me Émile Zola, Guy de Maupassant, Gustave Flaubert dhe Edmond de Goncourt, është pjesë e grupit të njohur të “Pesë”), e cila e bën atë autorin e preferuar të protagonistit të romanit të tij “Së prapthi”, më 1884.

Kjo i lejon atij të rritet në konsideratë të ambienteve kulturore pariziane që fillojnë ta shohin atë si një lloj udhëheqësi. Bëhen të famshme “Takimet e së martës” që ai organizon në shtëpinë e tij dhe për të cilën shkruajnë shkrimtarët më të shkëlqyer të kohës, përfshirë Verlaine, si dhe Oscar Wilde, Paul Valery, André Gide.

Më 1887 ai botoi “Poezitë”, tonet hermetike të të cilave janë treguesit e parë të simbolizmit të tij. Në moshën 51 vjeç ai arrin të marrë një pension. Qetësia e jetës pariziene që ndryshon me atë të shtëpisë së tij në Valvins krijon kushte ideale për poezinë e tij që do të provojë inovacion dhe revolucionar: ai do të largohet përfundimisht nga “poetët e mallkuar” parnasianë për të kaluar në simbolizëm – duke u bërë një nga Eksponentët evropianë – ku  shpërtheu më 1897 me poemën enigmatike “Një hedhje e zarit nuk do ta fshijë kurrë çështjen”, në të cilën ai tani përdor “gjuhën e shpirtit” të tij. Në të njëjtin vit boton “Poezi në prozë” dhe “Largime”.

Një vit më vonë, më 9 shtator 1898, pas një refluksi të papritur gastro-faringal, Stéphane Mallarmé vdiq në Valvins, vetëm 56 vjeç.

“Aventura e bukur”, siç e quajti Verlaine “misionin” e poetëve të mallkuar, për Mallarmen ka një qëllim të paarritshëm: “libri absolut”, puna që ai gjithmonë ka ëndërruar të shkruajë, në fakt nuk do ta shohë dritën sepse ideja e përsosjes që e shoqëron është në vetvete një ide e pamundur.

Me stilin e tij, Mallarmè shkatërron modelet në të cilat po debatohet poezia romantike duke ngritur një mënyrë më të lirë për të shprehur veten, duke dëbuar rime dhe sonet dhe duke u dhënë fjalë një kuptim më të thellë dhe më autentik. Qëllimi i tij është që “të mos e lyej gjënë, por efekti që prodhon”. Madh është ndikimi që ai ushtron mbi poetët e shekullit të ardhshëm dhe që gjendet mbi të gjitha në autorë si Apollinaire, Rilke, Valery, Geroge dhe, ndër italianët, Ungaretti dhe Montale.