VOAL – Presidenti i tridhjetë e katërt i Shteteve të Bashkuara të Amerikës (pasardhësi i Harry Truman dhe paraardhësi i John Fitzgerald Kennedy, Dwight David Eisenhower (Duajt Dejvid Eizenhauer ) u lind në Denison (Teksas) më 14 tetor 1890.
Rritur në Abilene, Kansas, Eisenhower ishte i treti shtatë fëmijëve. Gjatë kolegjit ai shkëlqeu në sporte. Ai u vendos Teksas si nëntoger, ku takoi Mamie Ginevra Doud, e cila në vitin 1916 u bë gruaja e tij. Fillimisht ai u shënua në ushtri nën komandën e gjeneralëve John J. Pershing, Douglas MacArthur dhe Walter Krueger. Pas ngjarjeve të Pearl Harbor, Gjenerali Xhorxh Marshall e thirri Eisenhowerin në Uashington për një detyrë që lidhej me planet e luftës.
Eisenhower komandoi forcat aleate që zbarkuan në Afrikën e Veriut në nëntor 1942; në D-Day, gjatë uljes së Normandisë në vitin 1944, ai ishte komandanti suprem i trupave që pushtuan Francën. Pas luftës, Eisenhower u bë president i Universitetit të Kolumbias; së shpejti pasi ai u largua nga posti për të marrë komandën supreme të forcave të reja të NATO-s të ribashkuar në vitin 1951.
Një vit më vonë, një grup republikanësh të dërguar në lagjet e tij afër Parisit, e bindi atë për të marrë vendin për të kandiduar në zgjedhjet presidenciale. “Më pëlqen Ike” (I like Ike) ishte slogani i fushatës së tij zgjedhore, që doli të jetë i papërmbajtshëm. Dwight Eisenhower fitoi me një diferencë të gjerë kundër kundërshtarit të tij, demokratit Adlai Stevenson.
Ai u bë President në vitin 1953 dhe mbajti postin deri në vitin 1961. Eisenhower mori një armëpushim në Kore (1953) dhe punoi pa pushim gjatë dy mandateve të tij për të liruar prestigjin e tij si komandant i përgjithshëm i forcave fitimtare në Evropë gjatë luftës dhe në tensionet e luftës së ftohtë.
Në të njëjtën periudhë, pas vdekjes së Stalinit, ka pasur ndryshime të thella në marrëdhëniet midis Shteteve të Bashkuara dhe Rusisë. Udhëheqësit e rinj sovjetikë ranë dakord për një traktat paqeje që shpalli neutrale Austrinë. Ndërkohë, Rusia dhe Shtetet e Bashkuara kishin zhvilluar programet e tyre të bombës me hidrogjen. Me kërcënimin e një force të tillë shkatërruese që varet nga bota, Eisenhower u takua me krerët e qeverive britanike, franceze dhe ruse në Paris. Propozimi që ai bëri ishte se Shtetet e Bashkuara dhe Rusia do të shkëmbenin programet e institucioneve ushtarake përkatëse, duke siguruar kundërshtarin me shërbimet e fotografisë ajrore brenda territoreve të tyre.
Në Denver, Colorado, papritmas në shtator 1955, Dwight Eisenhower pësoi një atak në zemër. Pas shtatë javëve ai u largua nga spitali dhe në shkurt të vitit 1956 mjekët raportuan për shërimin e plotë të tij. Në nëntor ai u zgjodh për mandatin e tij të dytë.
Politika e brendshme e Eisenhower ndoqi një kurs të mesëm, duke vazhduar pjesën më të madhe të “marrëveshjes së re dhe marrëveshjes së drejtë” (marrëveshja e re e marrëveshjes së re ishte plani i reformës ekonomike dhe sociale i nxitur nga presidenti amerikan Franklin Delano Roosevelt) duke theksuar një buxhet të balancuar .
Ai paraqiti shfuqizimin e segregacioneve racore në shkolla; dërgoi trupa në Little Rock (Arkansas) për të siguruar pajtueshmërinë me urdhrat e një gjykate federale; ai urdhëroi shfuqizimin e segregacionit racor të forcave të armatosura.
Eisenhower, në fund të viteve 1940, ishte një besimtar i fortë në garën e armëve. Para se të dilte nga zyra në vend, në janar të vitit 1961 (për t’u tërhequr në fermën e tij në Gettysburg) në fjalimin e tij lamtumirës drejtuar kombit ai paralajmëroi botën për rrezikun e përfaqësuar nga interesat komerciale të industrisë së armëve, të cilat që të mbijetonin gjithmonë duan një luftë. Kur u largua nga zyra e tij, ai theksoi se “Amerika është sot kombi më i fuqishëm, më me ndikim dhe më produktiv në botë”.
Dwight Eisenhower vdiq në Uashington pas një sëmundjeje të gjatë më 28 mars 1969./Elida Buçpapaj
Komentet